La(m)pourdié
Arctium minus
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Lampourdoun, Tiro-péu, Arrapo-péu, Rapo-pèu, Erbo-de-la-jaunisso.
Noms en français : Petite bardane, Bardane à petites têtes.
Descripcioun :Lou lapourdié es uno planto bèn couneigudo dis enfant que "se foutien lei pegot dins lei chavus" G. Didon (in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). Se destrìo de Arctium lappa qu'a si pecou de flour mens long (< 2 cm) e si ramo que retoumbon.
Usanço :"Lou lapourdié es uno bouono tisano [...] es un "dépuratif fantastique" ! Prenès la racino [...] oh petard ! Lou lapourdié, sitot que lei gènt èron un pau patraco, li fahien de tisano de lapourdié : lei netejavo va !" (Ibid.). "E en meme tèms lou mounde lei coupavon, aquélei planto, pasqué entre passavo l'avé, lei chabro, senoun restavo tout coula à la lano, lei bèsti remassavon tout "D. Camatte (Ibid.).
Port : Grando erbo
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Pancaro entresigna
Cicle bioulougico : Pancaro entresigna
Gènre : Arctium
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : >6
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Ribiero
- Ermas
- Escoumbre e proche dis oustau
Estànci :
Pancaro entresigna
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Arctium minus (Hill) Bernh., 1800
(= Lappa minus )
Peludello
Pilosella officinarum
Asteraceae Compositae
Àutri noum : Erbo-pelouso, Pelouso, Pelouseto, Erbo-dóu-gabard.
Nom en français : Piloselle.
Descripcioun :La peludello se recounèis à si fueio di proun pelouso en roseto. Coume fai de fiéu (estouloun), se pòu vèire souvènti-fes de perterro de peludello. Pèr la destria dis autro peludello fau regarda que li fiéu dounon de fueio de mai en mai pichoto que li de la rouseto de despart à flour e mesuro que s'aluenchon.
Usanço :Contro li bruladuro e pougnaduro de serp, quicha de fueio fresco e bouta en emplastre (M. Amir, 1998). S'utiliso despièi l'Age-Mejan pèr sougna li blessaduro (lucho contro l'enfecioun), amelioura la visioun, e contro li saunamen de nas (en poudro). De nouta qu'aquelo erbo fai de pouisoun qu'empacho lis autro de poussa.
Port : Erbo
Taio : 3 à 40 cm
Fueio : basalo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Pilosella
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Cichorieae
Ordre : Asterales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) flour : 5 à 30 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 2800 m
Aparado : Noun
Abriéu à óutobre
Liò : Tepiero seco
- Prado à jóuinis aubret
Estànci : Mesoumediterran à Subaupen
Couroulougi : Paleoutemperado
Ref. sc. : Pilosella officinarum Vaill., 1754
(= Hieracium pilosella L., 1753 )